Başkası bambaşka bir figüre yorar elbet bu anlatıcıyı. Benim kafamda gözlemci var. Hayata bir türlü karışmayan, karışamayan, seyir hâlinde bekleyen yaya. Camı açıp havaya ve seslere karışamadığından, dışarıyı etkilememe çabasına koşut dışarıdan etkilenmeme mecburiyeti de var. Ne olup bitecekse içeride olmalı. Merhem, ilaç, sarılma, öğüt, destek, paylaşma yok. Bakış nasıl tek yönlüyse -her bakış olmasa da gözlemcinin bakışı- yaşamak da tek yönlü oluyor böyle etkileşime kapalı kurulduğunda.
Popüler bir şiirmiş, okuyup parçalarını Google’da aradıktan sonra öğrendim. Onlarca sitede izi sürülmüş, paylaşılmış, dertlenilmiş. Demek böyle bir halet-i ruhiye rastlanabilir bir durum. Ama yine, herkes kendi meşrebince değer biçiyordur, benim sezmediğim onca şey vardır, oralardan bakanlar için.
Her şey olup bittiğinde, aştığımızda, karşımıza çıkacak olanın öncekinden daha zorlu olacağı ihtimaline yakınım. İki ana temamı içeriyor: dışarıdalık ve karamsarlık. İkisi direkt ilişkili diyemeyiz, dışarıda durup iyiyi, güzeli ve imkânları tespit eden gözlemcilerin sayısı da azımsanamaz. Onlar diğer gözlemcileri kıskandırır, özendirir.
Günler biz dokunmadığımızda “kendi kendine” mi geçecekler? Camın ötesine geçtiğimizde günlerin geçişini etkiliyoruz o halde. Karamsarlığın içinden bir özne, tamamen kuşatılıp bastırılmamış fakat geri çekilme özgürlüğü bulunan özne de yakalabiliyor olmak, pek de bastırılmamış bir kendiliğin varlığını tatmamıza olana sağlıyor. Gözlemciyi camların ardına atmadılar, o bile isteye orada durmayı seçti.
“
XXII
Günler öylece kendi kendine geçsin diye
Bir camın arkasında durdum
Bana dokunmasın hiçbir şey
Hiçbir şey yarama merhem olmasın
İyileşecekse, hiçbir şeysiz iyileşsin diye
Bir camın arkasında durup
Akan hayata ve zamana baktım.
Bilirdim, biliyordum, biliyorum,
Bittiğinde, geçtiğinde,
Azaldığında sızı, iyileştiğimde,
O saman tadıyla karıştığında;
Her şey daha acı olacak.
“
Birhan Keskin, Y’ol, Metis Yayınları, 2017 [2006], 10. basım, s. 36.